Vergi İncelemesi

Bu makale, vergi incelemesinin ne olduğu, amacı, kapsamı, inceleme süreci gibi konuları ele alarak, Türk vergi hukukundaki teftiş uygulamasını anlatmaktadır. Vergi incelemeleri, bir devletin maliye politikalarının etkinliği ve vergi adaletinin sağlanması açısından kritik bir rol oynayan bir denetim sürecidir.

Mevzuatımızda Türk Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca, vergi incelemesi, mükelleflerin beyan ettikleri vergi yükümlülüklerinin doğruluğunu araştırmak ve tespit etmek amacıyla yürütülen bir işlemdir. Kadıköy Avukatlık Ofisi MG Hukuk olarak müvekkillerimize Vergi İnceleme sürecine ilişkin hukuki danışmanlık ve etkin avukatlık hizmeti vermekteyiz.

Vergi İncelemesi Nedir?

Vergi incelemesi, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini yerine getirirken sundukları beyanların gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığını kontrol eden bir denetim mekanizmasıdır. Günümüz vergi sistemi, mükelleflerin beyanlarına dayandığından, ödenecek vergi de beyan edilen matrah üzerinden hesaplanır. Bu nedenle, vergi incelemeleri, beyan edilen vergi matrahının doğruluğunu teyit etmek için hayati bir öneme sahiptir.

Mevzuatımızda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu‘nun 134. maddesi, vergi incelemesinin amacını “ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak” olarak belirtmiştir. Bu hükme göre, inceleme yetkisine sahip olanlar, gerekli gördüklerinde işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterini yapabilir ve beyannamelerde yer alması gereken unsurları detaylı olarak inceleyebilir. Ayrıca, fiili envanter yapılması sürecinde ortaya çıkan ve incelemeyi yapan tarafından onaylanan giderler Hazine tarafından mükellefe ödenir.

Vergi incelemesi, mükelleflerin vergi kanunlarına uygun davranıp davranmadığını belirlemeyi amaçlar. Bu kapsamda, yükümlülerin hem lehine hem de aleyhine olabilecek tüm hususlar değerlendirilir. İnceleme sırasında, yükümlülerin defterleri, evrakları ve diğer kayıtları gözden geçirilebilir. Ayrıca, fiili durumun yerinde araştırılması suretiyle de inceleme yapılabilir. Bu süreç, mükellefin gerçek matrahının belirlenmesi ve vergi sisteminin adaletli bir şekilde işlemesi için önemlidir. Vergi incelemesi kavramına ilişkin daha detaylı bilgi veya hukuki destek almak için İstanbul Barosu avukatlarıyla veya doğrudan MG Hukuk İstanbul avukatlarıyla irtibata geçebilirsiniz.

Vergi İncelemesinin Kanuni Düzenlemesi

Vergi incelemesi, Türkiye’de 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) ile düzenlenmiştir. Kanuna göre, vergi incelemelerinin amacı, mükelleflerin beyan ettikleri vergilerin doğruluğunu araştırmak ve ödenmesi gereken vergilerin doğru bir şekilde hesaplandığından emin olmaktır. İnceleme, VUK’un 134. maddesinde belirtilen amaç doğrultusunda yapılır ve bu kapsamda mükelleflerin vergi yükümlülükleriyle ilgili beyan ve kayıtları incelenir.

“Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak tespit etmek ve sağlamaktır.

İncelemeye yetkili olanlar tarafından lüzum görüldüğü takdirde inceleme, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterinin yapılmasına ve beyannamelerde gösterilmesi gereken unsurların tetkikına da teşmil edilebilir. Fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan tarafından tasdik edilen giderler Hazinece mükellefe ödenir.”

Vergi incelemesini yapmaya yetkili kişiler arasında Vergi Müfettişleri, Vergi Müfettiş Yardımcıları ve ilin en büyük mal memuru ile vergi dairesi müdürleri bulunmaktadır (VUK Madde 135). İncelemeyi gerçekleştiren yetkililer, yanlarında memuriyet ve inceleme yetkisini gösteren resmi bir kimlik bulundurmak zorundadırlar (VUK Madde 136).

İnceleme, mükelleflerin defter ve belgelerinin incelenmesi suretiyle yapılabileceği gibi, mükelleflerin iş yerinde fiili tespitler de yapılabilir (VUK Madde 139). Vergi incelemesinin ne zaman yapılacağı önceden bildirilmez ve inceleme süreci, tarh zamanaşımı süresi boyunca her zaman yapılabilir (VUK Madde 138).

İnceleme sürecinde, mükellefe inceleme konusu ve başlangıç tarihi yazılı olarak bildirilir (VUK Madde 140). Ayrıca, inceleme sonuçları ve yapılan işlemlerle ilgili tutanaklar düzenlenir ve ilgililere verilir (VUK Madde 141). İncelemeye dair raporlar, ilgili vergi dairesine sunulmadan önce, meslekte on yılını tamamlamış en az üç Vergi Müfettişi tarafından değerlendirilen rapor değerlendirme komisyonu tarafından incelenir (VUK Madde 140).

Bu düzenlemeler, vergi incelemesinin şeffaf ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlar, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini doğru bir biçimde yerine getirmelerine yardımcı olur. Vergi inceleme süreçleriyle ilgili uygulamada sıklıkla rastlanan hatalardan dolayı kayıplar yaşamamanız için sürecin başından itibaren mutlaka hukuki destek almanızı tavsiye ederiz. Kadıköy hukuk ofisi MG Hukuk bürosuna başvurabilirsiniz.

Vergi İnceleme Süreci Nasıl İşler?

1. Adım: İnceleme Kararı ve Hazırlık

• Görevlendirme: Vergi dairesi, inceleme yapılacak mükellefi belirler ve bir vergi müfettişine görev verir.
• Bilgilendirme: Müfettiş, inceleme konusu ve kapsamı hakkında mükellefi bilgilendirir.

2. Adım: Belgelerin İncelenmesi

• Defter ve Belgeler: Mükelleften yasal defterler, faturalar, banka hesap özetleri gibi tüm gerekli belgeler toplanır.
• Değerlendirme: Müfettiş, bu belgeleri titizlikle inceler ve defter kayıtlarıyla karşılaştırır.

3. Adım: Eksikliklerin Tespiti ve İzahat İstenmesi

• Eksiklikler: İnceleme sırasında eksik veya tutarsız görülen noktalar tespit edilir.
• İzahat: Mükelleften eksiklikler hakkında açıklamalar istenir.

4. Adım: Tutanak Hazırlanması

• Tutanak Taslağı: İnceleme sonuçlarına göre bir tutanak taslağı hazırlanır.
• Mükellefe Sunum: Tutanak taslağı, mükellefin görüşüne sunulur.

5. Adım: Raporun Değerlendirilmesi

• Komisyon Değerlendirmesi: Hazırlanan rapor, üst düzey bir komisyon tarafından değerlendirilir.

6. Adım: Uzlaşma Çabaları

• Tarhiyat Öncesi Uzlaşma: Mümkünse mükellef ile uzlaşmaya çalışılır.
• Tutanak İmzalanması: Uzlaşma sağlanırsa tutanak imzalanır.

7. Adım: Vergi Dairesine Sevk

• Raporun Gönderilmesi: İnceleme raporu, vergi dairesine gönderilir.

8. Adım: Vergi Tarhiyatı

• Vergi Borcu Hesabı: Vergi dairesi, rapor doğrultusunda vergi borcunu hesaplar ve mükellefe bildirir.

Özetle, vergi inceleme süreci, mükellefin defter ve belgelerinin incelenmesi, eksikliklerin tespiti, gerekli açıklamaların alınması ve sonuçta vergi borcunun hesaplanması aşamalarını içerir. Bu süreçte mükellefin de görüşlerine yer verilir ve uzlaşma imkânı sağlanır. Vergi incelemesinin sürecine ilişkin daha fazla bilgi veya hukuki destek almak için MG Hukuk Kadıköy avukatlarına ulaşabilirsiniz.

Vergi İncelemesinin Yapılma Sebepleri

Vergi incelemesi, Türkiye’de vergi mükelleflerinin vergi yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini değerlendirmek amacıyla yapılır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 137. maddesine göre, defter ve hesap tutma, evrak ve vesikaları muhafaza etme yükümlülüğü bulunan gerçek ve tüzel kişiler vergi incelemesine tabi tutulurlar. Bu incelemeler, mükelleflerin daha önce vergi incelemesine tabi olup olmamış olmasına bakılmaksızın, tarh zamanaşımı süresi içinde her zaman gerçekleştirilebilir (VUK Madde 138).

Vergi incelemesi yapılmasının birkaç önemli sebebi vardır:

1. İhbar: Mükelleflerin vergi işlemlerinde usulsüzlük yaptıklarına dair ciddi ve somut bir ihbar alındığında, vergi idaresi bu ihbarı değerlendirir ve inceleme başlatabilir. İhbarın sağlam bilgi ve belgelerle desteklenmesi durumunda, aramalı vergi incelemesi ve polis eşliğinde ev ve iş yerlerinde arama yapılması söz konusu olabilir. Ayrıca, ihbar ikramiyesi almak isteyen ödül avcıları, mükellefler aleyhine ihbarlarda bulunarak vergi incelemesine neden olabilir.
2. Sektör İncelemeleri: Belirli bir sektördeki tüm mükelleflerin vergi incelemesine tabi tutulması mümkündür. Bu tür incelemeler, sektördeki genel riskler veya vergi kaçakçılığına yönelik riskler doğrultusunda yapılabilir. İdarenin sektörel vergi incelemesi yapması, her bir mükellefi kapsayabilir, ancak idarenin herhangi bir gerekçe göstermeksizin bu incelemeyi yapması da mümkündür.
3. Risk Analizi: Vergi Denetim Kurulu tarafından yapılan risk analizleri, mükelleflerin faaliyet gösterdikleri alanlarda risk faktörlerini değerlendirir. Risk analizinde, mükellefin vergi kaçırma ihtimali yüksek gösteren durumlar tespit edilebilir. Örneğin, düşük kâr oranları, ticari bilanço kârında yüksek indirimler veya beyannamelerdeki tutarsızlıklar gibi durumlar risk analizi sonucunda vergi incelemesine neden olabilir.
4. Karşılıklı İnceleme: Mükellefin ticari ilişkide bulunduğu firmanın vergi incelemesine alınması ve bu incelemede elde edilen sonuçların, mükellefi de etkileyebilir. Bu durumda, mükellef de incelemeye tabi tutulabilir.

Bu sebepler doğrultusunda mükelleflerin vergi incelemesine alınması söz konusu olabilir. Vergi incelemesinin dayanağı olarak gösterilen sebeplere itiraz edilmesi genellikle mümkün değildir, çünkü inceleme süreçleri belirli kurallara ve risk değerlendirmelerine dayanarak yürütülür. Sürecin en başından itibaren bu konuda tecrübeli bir avukatla iş birliği yapmak, hak kaybına uğramamak bakımından en sağlıklısı olacaktır. Bizler de MG Hukuk Kadıköy avukatı olarak müvekkillerimize vergi incelemesinin yapılma sebeplerine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.

Vergi İncelemesini Kim Yapar?

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 135. maddesine göre, Türkiye’de vergi incelemesine yetkili olan kişiler belirli bir çerçevede yapılır. Vergi incelemesi yetkisine sahip olan kişiler şunlardır:

1. Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları: Vergi müfettişleri, vergi mükelleflerinin vergi yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini denetlemekle yetkilidirler. Vergi müfettiş yardımcıları da benzer şekilde, bu denetimleri yapabilirler ancak genellikle daha deneyim kazanmamış veya kıdemli müfettişlerin gözetiminde çalışırlar.
2. İlin En Büyük Mal Memuru veya Vergi Dairesi Müdürleri: Her ildeki vergi incelemesi, ilin en büyük mal memuru veya ilgili vergi dairesi müdürü tarafından da yapılabilir. Bu kişiler, yerel vergi dairelerinde vergi denetim süreçlerini yürütme yetkisine sahiptirler.
3. Gelir İdaresi Başkanlığının Merkez ve Taşra Teşkilatında Müdür Kadrolarında Görev Yapanlar: Gelir İdaresi Başkanlığı‘nın hem merkez hem de taşra teşkilatlarında müdür kadrolarında görev yapan kişiler, her durumda vergi inceleme yetkisini haizdirler. Bu kişiler, vergi denetim süreçlerinin üst düzey yöneticileri olarak, vergi mükelleflerinin vergi yükümlülüklerini denetleyebilirler.

Vergi incelemesi sırasında mükellefler, inceleme yapan kişilerin yetkili olduklarını doğrulamak isteyebilirler. Bu bağlamda, vergi incelemesi yapanlar yanlarında memuriyet sıfatlarını ve inceleme yetkisini gösteren fotoğraflı resmi bir vesika bulundurmak zorundadırlar. İncelemeye başlamadan önce bu vesikayı ilgililere göstermek, mükelleflerin haklarını korumak ve inceleme sürecinin şeffaflığını sağlamak adına önemli bir prosedürdür. Bu uygulama, mükelleflerin inceleme sırasında yetkili kişilere doğru şekilde ulaşmalarını ve herhangi bir yetki aşımına karşı korunmalarını sağlar. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar ile ilgili size yardımcı olabilecek İstanbul Barosu avukatlarıyla veya MG Hukuk Kadıköy avukatlarıyla iletişime geçmenizi öneririz.

Kimler Vergi İncelemesine Tabidir?

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 137. maddesine göre, vergi incelemesine tabi olanlar, vergi mevzuatına göre belirli yükümlülükleri yerine getirmek zorunda olan gerçek ve tüzel kişilerdir. Bu kapsamda, vergi incelemesine tabi olanlar şu şekilde belirlenir:

1. Gerçek Kişiler: Vergi mükellefi olarak kayıtlı olan gerçek kişiler, defter ve hesap tutma, evrak ve vesikaları muhafaza etme ve ibraz etme yükümlülüğü altındadır. Bu kişiler, ticari faaliyetlerde bulunuyorsa veya vergi mükellefiyetleri gereğince belirli yükümlülükleri varsa, vergi incelemesine tabi olurlar.
2. Tüzel Kişiler: Şirketler, dernekler, vakıflar gibi tüzel kişiliğe sahip olan kuruluşlar da vergi incelemesine tabidir. Bu tüzel kişilikler, vergi mevzuatı çerçevesinde defter tutma, hesap oluşturma, evrak ve vesikaları saklama ve gerektiğinde ibraz etme yükümlülüğüne sahiptirler.
3. Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküller: Tüzel kişiliği olmayan teşekküller, eğer vergisel nitelikli iş ve işlemler yapıyorsa ve defter tutma, evrak ve vesikaları muhafaza etme ile ibraz etme yükümlülüğü altındaysa, vergi incelemesine tabi olabilirler. Örneğin, bir serbest meslek erbabı ya da adi ortaklık gibi tüzel kişiliği bulunmayan ancak vergi yükümlülüğü olan teşekküller de bu kapsamda değerlendirilir.

Sonuç olarak, vergi incelemesi yalnızca gerçek ve tüzel kişilerle sınırlı olmayıp, vergisel yükümlülükleri olan tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller de bu incelemeye tabi olabilirler. Bu yükümlülükler, vergi mevzuatının öngördüğü düzenlemeler çerçevesinde belirlenir ve incelemeye tabi olanlar, bu yükümlülükleri yerine getirmeleri konusunda denetlenirler. Vergi incelemesine tabi olanlara ilişkin daha detaylı bilgi veya hukuki destek almak için İstanbul Barosu avukatlarıyla veya doğrudan MG Hukuk Kadıköy avukatlarıyla irtibata geçebilirsiniz.

Vergi İncelemesi Türleri

Vergi incelemesi, vergi mevzuatına uyumu denetlemek ve vergi kaybını önlemek amacıyla yapılan denetimlerin temel iki türü bulunur: tam inceleme ve sınırlı inceleme.

1. Tam İnceleme:

Tam inceleme, vergi mükelleflerinin tüm vergi türleri açısından kapsamlı bir denetim sürecini ifade eder. Bu tür bir incelemede, mükellefin geçmiş dönemlerine ait tüm hesapları, defterleri ve beyannameleri detaylı bir şekilde incelenir. Tam inceleme, vergi mükellefinin bütün vergi yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğini kontrol etmek amacıyla yapılır. Bu inceleme türü, mükellefin vergi uygulamaları ve finansal kayıtları hakkında geniş bir analiz sağlar. Özellikle vergi kaçakçılığını ve usulsüzlükleri tespit etmek için etkili bir yöntemdir.

2. Sınırlı İnceleme:

Sınırlı inceleme, mükellefin yalnızca belirli bir vergi türü ve belirli bir dönemle sınırlı olarak yapılan incelemedir. Bu tür bir incelemede, genellikle belirli bir vergi türü (örneğin KDV, gelir vergisi) veya belirli bir zaman dilimi (örneğin bir takvim yılı veya çeyrek) hedef alınır. Sınırlı inceleme, daha dar bir kapsamda yapılır ve sadece belirtilen vergi türü ve döneme ilişkin bilgiler, belgeler ve hesaplar üzerinde yoğunlaşır. Bu yaklaşım, belirli vergi türlerine veya dönemlere özgü risklerin ve uyumsuzlukların değerlendirilmesine olanak tanır.

Özetle, vergi incelemesi genel olarak iki ana türde yapılır: tam inceleme, mükellefin tüm vergi yükümlülüklerini ve kayıtlarını kapsarken; sınırlı inceleme, belirli bir vergi türü veya dönemle sınırlı olarak gerçekleştirilir. Bu türler, vergi denetimlerinin kapsamını ve derinliğini belirler ve vergi mevzuatına uyumun sağlanmasına yönelik çeşitli stratejiler sunar. Vergi incelemesinin türlerine ilişkin daha detaylı bilgi veya hukuki destek almak için İstanbul Barosu avukatlarıyla veya doğrudan MG Hukuk Kadıköy avukatlarıyla irtibata geçebilirsiniz.

Vergi İncelemesinin Yapılacağı Zaman

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 138. maddesine göre, vergi incelemesinin ne zaman yapılacağına dair önceden bir bildirimde bulunulması zorunlu değildir. Bu, vergi incelemesinin planlı veya ani olarak yapılabileceği anlamına gelir.

Vergi incelemesi, hesap dönemi tamamlanmamış olsa bile her zaman gerçekleştirilebilir. Yani, bir mükellefin geçmiş dönemdeki hesapları veya beyanları henüz sonuçlandırılmamışsa bile, vergi incelemesi yapılabilir. Ayrıca, vergi mükellefi daha önce incelemeye tabi tutulmuş veya vergi matrahı idari takdirle belirlenmiş olsa dahi, bu durum yeniden inceleme yapılmasına engel teşkil etmez. Bu, vergi dairesinin veya ilgili yetkililerin vergi incelemesi için sürekli bir denetim yetkisine sahip olduğunu gösterir.

Ancak, vergi incelemesinin resmi çalışma saatleri dışında yapılması, mükellefin rızasına bağlıdır. Yani, inceleme resmi çalışma saatleri dışında gerçekleştirilecekse, bu durum mükellefin onayına ihtiyaç duyar. Bununla birlikte, bu düzenleme tutanak düzenleme ve güvenlik tedbirleri gibi acil durumlar için geçerli değildir. Tutanak düzenleme veya gerekli emniyet tedbirleri, incelemenin yapıldığı yerin faaliyetlerini aksatmadan yapılmalıdır.

Özetle, vergi incelemelerinde mükellefe önceden bildirilmeden yapılabilir ve tarh zamanaşımı süresi boyunca her zaman gerçekleştirilebilir. Yine de resmi çalışma saatleri dışında yapılan incelemeler için mükellefin onayı gereklidir, fakat bu durum acil durumlar ve güvenlik önlemleri için geçerli değildir. Vergi incelemesinin zamanı konusunda daha fazla bilgi almak veya hukuki destek için İstanbul Barosu’na başvurabilir veya doğrudan MG Hukuk Kadıköy ile iletişime geçebilirsiniz.

Vergi İncelemesi Nerede Yapılır?

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 139. maddesi uyarınca, vergi incelemesi genellikle vergi dairelerinde yapılır. Ancak bu kural, incelemeye tabi olan kişilerin lüzumlu defter ve belgeleri ibraz etmeleri gerekliliğine dayanır. İnceleme sırasında, mükelleflerin gerekli defter ve belgeleri belirlenen süre içinde, mazeretsiz olarak ibraz etmeleri beklenir. Eğer bu belgeler belirtilen sürede getirilmezse, bunların ibraz edilmemiş sayılacağı belirtilmiştir. Ancak haklı bir mazereti bulunanlara, belgeleri getirmeleri için uygun bir süre verilir.

Bununla birlikte, vergi incelemesi yalnızca dairede yapılmakla sınırlı değildir. İncelemeye tabi kişinin iş yerinde de tespit ve çalışmalar yapılabilir. Mükellef veya vergi sorumlusunun talebi ve iş yerinin uygun olması durumunda, inceleme iş yerinde de gerçekleştirilebilir. Bu, mükelleflerin inceleme sürecinde daha aktif bir şekilde yer almasını ve iş yerlerindeki verilerin doğrudan incelenmesini mümkün kılar.

Sonuç olarak, vergi incelemesi esas itibariyle vergi dairelerinde yapılmasına rağmen, mükelleflerin talebi ve iş yerinin uygunluğu durumunda iş yerlerinde de gerçekleştirilebilir. Bu esneklik, inceleme sürecinin daha etkili ve kapsamlı bir şekilde yürütülmesine olanak tanır. Bu konuya ilişkin daha fazla bilgi veya hukuki destek almak için MG Hukuk İstanbul avukatlarına ulaşabilirsiniz. Bizler de MG Hukuk Kadıköy avukatı olarak müvekkillerimize vergi incelemelerine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.

Vergi İncelemesi Tutanakları

Vergi incelemeleri sırasında, tespitlerin ve hesap durumlarının kayıt altına alınması için tutanaklar düzenlenir. Bu tutanaklar, vergi müfettişlerinin inceleme sürecinde elde ettikleri bilgileri ve yaptıkları tespitleri belgelendirmede önemli bir rol oynar.

1. Tutanakların Düzenlenmesi ve İçeriği: İnceleme sırasında lüzum görülen durumlarda, vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durumları tutanaklar ile tespit edilir ve belgelenir. Bu tutanaklarda, mükellefin defter ve belgeleri dışındaki bilgilerin yer alabileceği unutulmamalıdır. Mükellefler, tutanaklarda yer alan ve kendi defter ve belgelerine dayanmayan tespitlere karşı itiraz ve açıklama yapma hakkına sahiptir. Bu itirazlar ve açıklamalar da tutanaklara dahil edilmelidir.
2. Tutanakların Mükellefe Verilmesi: Düzenlenen tutanakların bir nüshası mükellefe veya inceleme yapılan kişiye teslim edilmelidir. Bu uygulama, inceleme sürecinin şeffaf olmasını ve mükelleflerin haklarını korumayı sağlar. Tutanakların verilmesi, mükelleflerin inceleme sürecine dahil olmasını ve yapılan tespitlere karşı savunma yapabilmelerini temin eder.
3. İmzadan Kaçınma Durumu: Eğer ilgili kişiler tutanakları imzalamaktan kaçınırlarsa, bu durumda tutanaklarda belirtilen olaylar ve hesap durumları, ilgili defter ve vesikalardan alınarak kayıt altına alınır. Bu belgeler, inceleme sürecinin sonunda tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşene kadar geri verilmez. Mükellefler veya ilgili kişiler, bu belgeleri suç delili olmadığını kanıtlayarak ve tutanakları imzalayarak geri alabilirler.
4. Defterlerin Geri Alınması: Mükellefler, tutanakların imzalanmasının ardından defter ve vesikalarını geri alabilirler. Ancak, geri alma işlemi, belgelerin suç delili olmadığını göstermek şartıyla yapılabilir. Bu durum, incelemenin adil bir şekilde yürütülmesini ve mükelleflerin haklarının korunmasını sağlar.

Vergi incelemesi sırasında tutanakların düzenlenmesi ve yönetilmesi, inceleme sürecinin şeffaflığını ve adilliğini temin eder. Tutanaklar, mükelleflerin haklarını korurken, inceleme sonucunda ortaya çıkan vergi yükümlülüklerini ve olası cezaları da kayıt altına alır. Konuyla bağlantılı Özel usulsüzlük cezası makalemizi inceleyebilirsiniz. Vergi incelemesinde tutanaklara ilişkin daha detaylı bilgi veya hukuki destek almak için İstanbul Barosu avukatlarıyla veya doğrudan MG Hukuk Kadıköy avukatlarıyla irtibata geçebilirsiniz.

Aramalı Vergi İncelemesi

Aramalı vergi incelemesi, vergi kaçakçılığı şüphesi bulunan mükellefler veya ilgili kişiler üzerinde yapılan bir inceleme türüdür. Bu tür inceleme, vergi kaçırma olasılığına dair somut delillerin bulunması durumunda devreye girer ve arama yapılmasını gerektirir. Aramalı vergi incelemesi, belirli prosedürlere ve yargı kararlarına bağlı olarak gerçekleştirilir.

Aramalı vergi incelemesi yapabilmek için, vergi incelemesi yapmaya yetkili kişilerin durumu gerekçeli bir yazı ile sulh ceza hakimime bildirmesi gerekmektedir. Sulh Ceza yargıcı, belirtilen gerekçeleri değerlendirerek aramanın yapılmasına karar verir. Bu durum, arama işleminin yargı denetimi altında gerçekleştirilmesini sağlar. Aramanın yapılabilmesi için yargı kararı zorunludur. Arama sırasında, vergi ile doğrudan ilgili olmayan şahsi ve özel belgeler (mektup ve diğer evrak) makbuz karşılığında sahiplerine geri verilmelidir. Bu, mükelleflerin özel yaşamlarının korunmasını sağlamak amacıyla yapılır.

Vergi İncelemesi

Arama sonucunda alınan defter ve vesikaların incelenmesi, en geç üç ay içinde tamamlanmalıdır. İnceleme süresi, haklı sebeplerle uzatılabilir; bu durumda sulh yargıcının vereceği karar doğrultusunda süre genişletilebilir. Defter ve vesikalar, incelemenin tamamlanmasının ardından sahibine bir tutanak ile geri verilmelidir.

Arama sırasında tespit edilen olaylar ve hesap durumları tutanaklarla belgelenir. Mükellefler, tutanaklarda yer alan bilgilerin doğru olduğuna inanmıyorsa, itiraz ve açıklamalarını kaydedebilirler. Tutanakları imzalamaktan kaçınan mükelleflerin, bahis mevzu olayları ve hesap durumlarını içeren defter veya vesikalar, vergi ve cezalar kesinleşinceye kadar kendilerine geri verilmez. Mükellefler, aramalı inceleme sırasında defter ve vesikalarını geri alabilirler; ancak bu belgelerin suç delili teşkil etmemesi şartıyla yapılabilir. Bu düzenleme, mükelleflerin haklarını korur ve adil bir inceleme süreci sağlar.

Aramalı vergi incelemesi, vergi kaçakçılığını tespit etmek ve vergi yükümlülüklerini sağlamak amacıyla yapılan ayrıntılı bir denetim sürecidir. Yargı kararı gerektirmesi ve özel belgelerin korunması gibi prosedürler, bu sürecin hukuka uygun ve adil bir şekilde yürütülmesini sağlar.

Vergi İncelemesinde Bilgi Verme

Vergi incelemesi sürecinde, mükellefler ve mükelleflerle işlem yapan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığı’nın veya vergi incelemesi yapmaya yetkili kişilerin talep ettiği bilgileri sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, vergi incelemesinin etkin ve doğru bir şekilde yapılabilmesi için önemlidir ve aşağıdaki esaslara tabidir:

1. Bilgi Talebi Şekli: Bilgiler, yazılı ya da sözlü olarak talep edilebilir. Sözlü olarak istenen bilgilerin verilmemesi durumunda, ilgili kişi veya kurumlara yazılı bir tebligat yapılır ve bilgi vermeleri için uygun bir süre tanınır. Bu süre zarfında bilgi vermeyenler, belirlenen süre içinde bilgi sağlamak zorundadır.
2. Zorla Bilgi Toplama: Bilgi talebi kapsamında ilgililer, vergi dairesine zorla getirilemez. Bu durum, kişilerin özgürlüklerini korumak ve vergi incelemesi sürecinde zorlamanın önüne geçmek amacıyla düzenlenmiştir.
3. Mahremiyet Hükümleri: Kendilerinden bilgi talep edilen kişiler, özel kanunlarda yer alan mahremiyet hükümlerini öne sürerek bilgi vermekten kaçınamazlar. Ancak, bu mahremiyet hükmünün bazı istisnaları vardır:

• Posta, Telgraf ve Telefon İdaresi: Posta, telgraf ve telefon idarelerinin, iletişime dair sakladığı mahremiyet bilgileri korunur.
• Sağlık Bilgileri: Hekimlerden, diş hekimlerinden, dişçilerden, ebelerden ve sağlık memurlarından, hastaların hastalıklarına dair bilgiler talep edilemez.
• Avukatların Bilgileri: Avukatlardan ve dava vekillerinden, kendilerine tevdi edilen işler veya görevler nedeniyle öğrendikleri bilgilerin bildirilmesi istenemez. Ancak, bu yasak, müvekkil adları ile vekalet ücretleri ve giderlerine ilişkin bilgileri kapsamaz.
• Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu: Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 88’inci maddesine göre, gizli evrakın içeriği hakkında bilgi istenemez. Ancak, bu evraklardan doğan vergi borçlarının miktarları ve alacakların adları gibi vergi ile doğrudan ilgili bilgiler talep edilebilir.

Bu düzenlemeler, vergi incelemesi sürecinde bilgilerin toplanmasını ve vergi mükelleflerinin yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlarken, aynı zamanda kişisel ve mesleki gizlilik haklarını da korur. Bilgi verme yükümlülüğü, vergi mevzuatının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için kritik bir rol oynar. Vergi incelemesinde bilgi verme mevzusunda uzmanlaşmış İstanbul Barosu avukatları veya MG Hukuk Kadıköy ekibi, size hukuki danışmanlık hizmeti verebilir.

Vergi İncelemesinde Defter ve Belgelerin İncelemeye İbrazı ve Geri Verilmesi

Vergi incelemesi sırasında, mükelleflerin defter ve belgelerinin incelenmesi sürecinde uyulması gereken usul ve esaslar, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir. Bu süreçler aşağıdaki şekilde detaylandırılabilir:

Defter ve Belgelerin İbrazı:

Mükelleflerin defter ve belgeleri, vergi incelemesi yapacak yetkililer tarafından yazılı olarak talep edilir. Bu yazıda, ibraz edilecek defter ve belgeler, ibraz süresi (en az on beş gün), ibraz yeri ve belgelerin ibraz edilmemesi durumunda uygulanacak müeyyideler belirtilir.

Mükellef, yazıya gerek kalmadan defter ve belgeleri kendiliğinden ibraz ederse, bu belgeler tutanak düzenlenerek alınır. Tutanakta, teslim alınan defter ve belgelerin mahiyeti, teslim eden ve alan kişilerin kimlik bilgileri ve imzaları yer alır.

Elektronik Ortamda İbraz:

Mükellefler, Bakanlık tarafından elektronik olarak tutulmasına izin verilen defter ve belgeleri, elektronik ortamda da ibraz edebilirler. Bu, belgelerin dijital ortamda sağlanabilmesini ve işlemlerin hızlandırılmasını sağlar.

Defter ve Belgelerin Geri Verilmesi:

Defter ve belgeler, inceleme raporunun nihai değerlendirmesinin yapıldığı tarihten itibaren en geç on beş gün içinde bir tutanakla mükellefe geri iade edilir. Bu süre, mükellefin haklarını korumak ve belgelerin gereksiz yere uzun süre el altında tutulmamasını sağlamak amacıyla belirlenmiştir.

Ancak, mükelleflerin inceleme tutanaklarını imzalamak zorunda olmadıkları belirtilmiştir. İmzalamaktan çekinen mükelleflerin defter ve belgeleri, inceleme sırasında elde edilen bilgiler doğrultusunda ve ilgili vergi mevzuatına uygun olarak tarhiyat kesinleşene kadar geri verilmez.

Suç delili teşkil eden defter ve belgeler, mükellefin rızasına bakılmaksızın alıkonulur. Bu belgeler, yazı ile mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve burada muhafaza edilir. Vergi dairesi, alıkonulan belgelerin güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

Bu düzenlemeler, vergi incelemesi sırasında mükelleflerin defter ve belgelerinin doğru ve adil bir şekilde ele alınmasını sağlar. Aynı zamanda mükelleflerin haklarını korur ve inceleme sürecinin şeffaflığını artırır. Vergi incelemesi konusunda daha fazla bilgi almak veya hukuki destek için İstanbul Barosu’na başvurabilir veya doğrudan MG Hukuk Kadıköy ile iletişime geçebilirsiniz.

Vergi İncelemesi Dosyalarınız İçin Avukatlarımıza Ulaşın

Vergi uygulamaları sırasında mükellefler ile idare arasında ortaya çıkan görüş ve uygulama farklılıkları çoğunlukla uyuşmazlık konusu haline dönüşmektedir. Bu tür konuların çözümü ise tarafların yaklaşımına bağlı olarak, uzlaşma süreci ya da yargı yoluyla ile olabilmektedir. Uzlaşma ya da yargı sürecindeki işlemlerin, konusunda uzman kişiler tarafından yürütülmesi mükellefler açısından ilave bir vergi yükü doğmaması için önem taşımaktadır. Yine mükelleflerin bir vergi cezası ile karşı karşıya kalmamalarının önüne geçecektir. Bu nedenle vergi uyuşmazlıkları konusunun çözümünde vergi hukuku konusunda uzman vergi avukatı ile çalışmak önem arz etmektedir.

Bu çerçevede MG HUKUK bürosu vergi hukukunda uyuşmazlık konusu olayın incelenmesi ve ihtilafın çözümüne ilişkin gerekli adımları atılmaktadır. Vergi Hukukuna ait mevzuatta öngörülen idari çözüm yolları (uzlaşma, cezalarda indirim, pişmanlık gibi) ile gerektiğinde yargı yoluna başvurma aşamalarında danışmanlık hizmeti verebilir. Dolayısıyla hukuki uyuşmazlıklarınızda konusunda uzman bir vergi hukuku uzmanı ile çalışmanız her zaman lehinize olacaktır.

Vergi incelemesinin süreçleriyle ilgili uygulamada sıklıkla rastlanan hatalardan dolayı kayıplar yaşamamanız için sürecin başından itibaren mutlaka hukuki destek almanızı tavsiye ederiz. Kadıköy hukuk ofisi MG Hukuk bürosuna başvurabilirsiniz. Vicdanen haklı ve doğru olmak bir davada sizi kurtarmayacaktır, önemli olan bu durumu yasal şartlarda ispatlamak, savunmak ve doğru yasal adımları atmaktır. İstanbul Avukatlık Ofisi MG Hukuk olarak müvekkillerimize vergi incelemesi sürecine ilişkin hukuki danışmanlık ve etkin avukatlık hizmeti vermekteyiz.

Saygılarımızla,
Kadıköy Avukat Mete GENÇER

NOT:
Bu internet sitesindeki her türlü bilgi İstanbul Barosuna kayıtlı MG Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.